تحلیل الگوی توزیع و تمرکز اشتغال در استان‌های مناطق خشک مورد: استان بوشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پدیده اشتغال نقش مهمی را در تمرکز‌گرایی و شکل‌گیری نابرابری در سطح منطقه‌ای ایفا می‌کند. لذا با توجه به اینکه منشأ بیشتر تمرکزها، سرمایه‌گذاری‌ها و به تبع آن تمرکزهای شغلی است؛ هدف این پژوهش، تحلیل الگوهای توزیع و تمرکز اشتغال در استان بوشهر طی سال‌های 1365 تا 1395 با تمرکز بر شهرستان بوشهر می‌باشد. از این رو در چارچوب روش توصیفی-تحلیلی، مفهوم توزیع و تمرکز اشتغال در قالب 9 معرف از طریق روش‌های ضریب مکانی، ضریب توزیع و سطح تمرکز، روش پیوستگی مکانی و روش رگرسیون خطی تعریف و تحلیل شد. نتایج نشان داد در کنار اینکه ضریب مکانی فعالیت صنعت شهرستان بوشهر طی سال‌های ۶۵ تا ۹۵ در وضعیت پایه یا نزدیک به آن قرار دارد، همواره ضریب مکانی فعالیت صنعت دو یا سه شهرستان دیگر از شهرستان بوشهر بالاتر می‌باشد. بطوریکه شاهدیم تمرکز اشتغال در شهرستان کنگان طی سال‌های 85 و 95 از شهرستان بوشهر بیشتر و از افزایش قابل توجهی برخوردار شده است. آنچه که بیانگر شکل‌گیری گرایش‌هایی به سمت تمرکززدایی می‌باشد. مطابق روش پیوستگی مکانی، با توجه به اینکه سطح پیوستگی فعالیت‌ صنعت با سایر رشته‌های فعالیت بالاست. همچنین با توجه به اینکه رشته فعالیت‌های حمل و نقل و ساختمان نیز مطابق روش رگرسیون خطی از نظر ایجاد فرصت‌های شغلی، تبعیت بیشتری از بخش صنعت دارند؛ توجه جدی به توزیع مناسب‌تر سرمایه‌گذاری‌ها و فرصت‌های شغلی صنعتی، حمل‌ و نقل و ساختمان، می‌تواند موجب تقویت گرایش‌های تمرکززدایی موجود و فراگیرتر شدن آن گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the distribution pattern of employment in Boushehr Province

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Ghadiri 1
  • Hassan Hekmatnia 2
  • Fatemeh Khojasteh 3
1 Assistant professor of Geography and Urban Planning, Payame Noor University
2 Associate professor of Geography and Urban Planning, Payame Noor University
3 M.A of Geography and Urban Planning, Payame Noor University
چکیده [English]

The employment phenomenon plays an important role in creating tendencies for centralization and shaping inequalities at the ‎regional level. Considering the fact that the main source of concentration and density is ‎occupational centralization, the aim of this study is to investigate the distribution patterns and employment focus ‎in Bushehr Province during the years 1365 to 1390 with a focus on Bushehr County. So, four questionnaires ‎were used to explore the patterns of ‎distribution and concentration of employment in the ‎province.‎ Based on a literature review and the theoretical background, four ‎hypotheses were ‎formed. Those hypotheses were tested through a descriptive-analytical research method. ‎Concentration and distribution of employment were analyzed ‎by the Location Quotient technique of ‎distribution, concentration Quotient, ‎locational association technique, and linear regression.‎ ‎The results of the tests on the level of concentration and distribution showed a higher ‎concentration in Bushehr County than in the other counties during different years. ‎However, Kangan County had higher ‎concentration in 2006 and 2011. The ‎findings of the locational association analysis showed that a high level of ‎industrial activity has caused absorption and concentration in every business area ‎in this ‎county. The results of regression analysis showed that the adherence of transportation job was in first rank, ‎and building activity was in second rank.‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • Employment
  • Concentration analysis
  • Distribution patterns
  • Bushehr Province
  1. Barufi, A. M. B., Haddad, E. A., & Nijkamp, P., (2016). Industrial scope of agglomeration ‎economies in Brazil, The Annals of Regional Science, Vol 56 (3), 707-755.‎
  2. Dadashpour, H., & Sassani, M., (1977) The Role of Geographical Concentration of Industries and Regional Specialization in Shaping Iran's Spatial Structure during the Period of 1997-2011, Geography and Environmental Planning, No. 69, pp. 112-95, (in Farsi).
  3. De Vor, F., & de Groot, H. L., (2010). Agglomeration externalities and localized employment growth: the performance of industrial sites in Amsterdam, The Annals of Regional Science, Vol 44 (3), 409-431.
  4. Estelaji, A., (2002), Investigation and Analysis of Rural-Regional Development Approaches and Strategies, Jahad Journal, No. 252, pp. 84-76.
  5. Hosseinzadeh Dalir, K., (1996). Regional Planning Theories, Tabriz: Islamic Azad University, (in Farsi).
  6. Kwiatek-Soltys, A. (2011). Small towns in Poland - barriers and factors of growth, Procedia Social and Behavioral Sciences, Volume 19, ‎pp 363–370.
  7. Lacour, C., & Puissant, S. (2009). Is creativeness in small cities indicative of an economic culture? Paper presented at the Association of American Geographers Annual Meeting, Las Vegas NV March 22-27 Label Session: The Cultural Economy of Small Cities: Creativity Knowledge and Urban Spatial Development.
  8. Lynch, K., (2007). Urban-Rural Interactions in Developing Countries, First Edition, Translated by Mohammad Reza Rezvani and Davood Sheikhi, Tehran: Payam Publications, (in Farsi).
  9. Mehrgan, N., & Teimuri, Y., (2012). Evaluation of Provincial Geographical Concentration of Industry and Factors Affecting Its Level in Iran, Geography and Urban-Regional Planning, No. 5, 120-105, (in Farsi).
  10. Pugh C, (1995). Urbanization in Developing Countries an Overview of the Economic and Policy Issues In The 1990s, Cities, Volume 12 (6), pp 381-398.
  11. Puissant, S. & Lacour, C. (2011). Mid-sized French cities and their niche competitiveness, Cities, Volume 28 (5), pp 433–443.
  12. Rabbani, A.M., (2011). Investigating and Analyzing Job Concentrations and Providing Executive Strategies for Its Reduction in Yazd, MA Degree in Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Razvan Shahr Sadough Center, Yazd Province, (in Farsi).
  13. Roy, C., (2012). Spatial Organization of Production in India: Contesting Themes and Conflicting Evidence, Regional Development and Planning, Vol 1 (1), 1-16.
  14. Sarvar, R., (2009). Migration from Tehran, A New Approach to Decentralization of the Capital, Journal of the Iranian Geographical Society, Nos. 19 and 18, pp. 79-98, (in Farsi).
  15. Sarafi, M., (1998). Decentralization of Metropolises of Southern Countries: (Beliefs and Strategies), Architecture and Urban Development, Nos. 48 and 49, pp. 33-45, (in Farsi(.
  16. Salahi Moghaddam, A., (1999). Analysis of Spatial Distribution of Employment and Population in Metropolises Using the Green-Lari Model, "Case Study: Tehran", MSc Thesis, Shahid Beheshti University of Tehran, (in Farsi).
  17. Shakoei, H., (2006). New Perspectives on Urban Geography (Tenth Edition), Tehran: Post Publication, (in Farsi).
  18. Shahiki Tash, M.N., and Rodini, K., (2017) Measurement of Regional Concentration Factor and Spatial Inequality in Manufacturing Industries of Iran Provinces, Regional Planning, No. 28, pp. 24-13, (in Farsi).
  19. Statistical Yearbook of Bushehr Province (1996, 1996, 1996, 2006, 2011). Tehran: Iran Statistical Center, (in Farsi).
  20. Zirak, M., (2009). Investigating the Role of Small Industries in Employment Development by Expanding Industrial Clusters (Case Study of Markazi Province), Monthly Quarterly Journal of Economic Research and Policies, Nos. 95 and 96, pp. 57-35, (in Farsi).
  21. Ziyari, K., & Soleimani Shabillo, A., (1996). Investigating the Occupational Concentration Phenomenon in Metropoles of the Country with Emphasis on Tabriz Metropole, Geographical Research Quarterly, No. 85, pp. 14329-14305, (in Farsi).