بررسی راهبردهای تأثیرات متقابل معدن چادرملو بر سکونتگاه‌های پیرامون (مطالعه موردی شهرستان بهاباد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، مدرس دانشگاه فرهنگیان یزد، یزد، ایران

چکیده

توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری  ارزیابی اثرات این الگوی توسعه و پروژه‌ها به مسئله‌ای مغفول بدل شد. در همین راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های برنامه‌ریزی راهبردی، به‌دنبال جست‌وجوی راهبردهای متناسب برای کاهش اثرات منفی این الگوی توسعه و پروژه‌ها می‌باشد. این پژوهش از منظر ماهیت در رده پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای و از منظر روش در رده پژوهش‌های توصیفی- تحلیلی قرار دارد که با استفاده از مدل SWOT و QSPM به برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد مبادرت نموده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد از منظر برنامه‌ریزی راهبردی، محدوده پژوهش در موقعیت تهاجمی قرار دارد. در این موقعیت با اجرای راهبردهای متناسب باید کوشش شود با استفاده از نقاط قوت از فرصت‌های خارجی بهره‌برداری کند. در همین راستا راهبرد مناسب در زمینه توسعه پایدار در منطقه، بهره‌گیری از طرح‌های اشتغال‌زا و استفاده از توان و پتانسیل مجتمع چادرملو با تکیه بر نیروهای بومی و افراد آسیب‌دیده بر اثر خشکسالی می‌باشد که در کنار راهبردهای مکمل و تکمیلی می‌تواند توسعه‌ای مناسب را در پی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategic Planning to Assess the Impacts of Chadormalloo Mine on the Settlements of Bahabad County

نویسنده [English]

  • Seyed Mahmood Mirabolghasemi Bahabadi
PhD in geography and urban planning, Islamic Azad University, Khorasgan Branch, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Since long, mineral-industrial development in central Iran has been considered as a driving force for the development of the regional and national economic sectors in the country. Previously, little attention was paid to the fragile and vulnerable environment of mines, and the prospective effects of the development of those environments were ignored. In this regard, the present study uses strategic planning methods to look for appropriate strategies to reduce the negative impacts of the developmental plans and projects in mine-rich regions. The research is applied from the perspective of nature and descriptive-analytical from the perspective of the method. Using SWOT and QSPM models, strategic planning is performed of the effects of Chadormalloo mine on the settlements of the city of Bahabad. In terms of strategic planning, the study area is in an offensive position. In this situation, through appropriate strategies for sustainable development, efforts should be made to exploit the opportunities and strengths of the region. In this case, plans can be implemented for the employment of the indigenous drought-affected people along with complementary strategies for the utilization of the potentials of Chadormalloo mineral complex.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mineral-industrial development
  • Impact assessment
  • Strategic planning
  • Bahabad
  • SWOT-QSPM
پیام چادرملو (1386): نشریه داخلی شرکت معدنی و صنعتی پیام چادرملو، معاونت فناوری، ارتباطات و توسعه شرکت معدنی و صنعتی چادرملو.
دبیری، فرهاد؛ کیانی، مژده، (1386): بررسی قوانین و مقررات پیشگیرانه ازجمله ارزیابی اثرات زیست محیطی در کشور ایران و چند کشور صنعتی، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 9، شماره 4، صص 109-95.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان یزد، (1395): سالنامه آماری استان یزد، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان یزد، معاونت آمار و اطلاعات.
شرکت ملی فولاد ایران، (1371): نگرشی بر طرح تجهیز سنگ آهن چادرملو.
شریف‌زادگان، محمدحسین؛ نورایی، همایون، (1394): برسی تحولات صنعتی در ایران به منظور آسیب‌شناسی توسعه صنعتی ایران، پژوهش‌نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، سال 4، شماره 1، صص 66-41.
مختاری ملک‌آبادی، رضا؛ مرصوصی، نفیسه؛ حسینی، سید علی؛ غلامی، محمد، (1394): تحلیل اثرگذاری توسعه صنعتی بر شاخص‌های کالبدی توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی شهر ساحلی- معدنی عسلویه)، فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی، سال 5، شماره 4، صص 16-1.
معیدفر، سعید، (1389): نفت، دوگانگی، مقاومت و وابستگی؛ نتایج دو بررسی در بهرگان و عسلویه، مجله توسعه روستایی، دوره 1، شماره 2، صص 78-47.
مقصودلو، بیژن، (۱۳۸۶): ارزیابی اثرات و پیامدهای زیست محیطی سدهای باطله معدنی ( مطالعه موردی: کارخانه تغلیظ مس شهربابک )، سومین همایش زمین شناسی کاربردی و محیط زیست، اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
وزارت صنعت، معدن و تجارت، (1390): چکیده گزارش عملکرد بخش صنعت و معدن در راستای سند چشم‌انداز 20ساله.
Canter, L. W. (2004). Environmental impact assessment. McGraw-Hill. New York.
Dendena, B., & Corsi, S. (2015). The Environmental and Social Impact Assessment: a further step towards an integrated assessment process. Journal of cleaner production, 108, 965-977.
Nouri, J., Mahvi, A. H., Younesian, M. A. S. O. U. D., Nabizadeh, R., & Hashemi, I. (2007). Environmental impacts assessment of industrial estate providing with managerial process. Iranian Journal of Environmental Health, Science and Engineering, 4(2), 121-126.
O'Faircheallaigh, C. (2010). Public participation and environmental impact assessment: Purposes, implications, and lessons for public policy making. Environmental impact assessment review, 30(1), 19-27.
Terrados, J. and Almonacid, G., (2007), Regional Energy Planning Through SWOT Analysis and Strategic Planning Tools: Impact on Renewables Development, Jornal of Renewable and Sustainable Energy Reviews, pp. 1275–1287.
Weston, J. (2010). EIA theories—all Chinese whispers and no critical theory. Journal of Environmental Assessment Policy and Management, 12(04), 357-374.