بررسی احتمالاتی توان فرسایشی باد در خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

در بسیاری از نقاط سطح زمین، باد به عنوان عامل اصلی و نیرویی قدرتمند در جابجایی مواد سطحی و فرسایش عمل می‌کرده است. یکی از مناطق توام با توان فرسایش بادی بالا در ایران، استان خوزستان است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا توان باد در ایجاد فرسایش و حمل ذرات در نواحی مختلف استان خوزستان مورد بررسی قرار گیرد. برای رسیدن به این هدف از داده­های 58 ایستگاه همدید و تبخیرسنجی استان خوزستان از سال 1987 تا 2010 میلادی استفاده شد. از آن‌جا که میزان رطوبت در رخداد فرسایش بادی بسیار موثر است، ویژگی­های عمومی باد توام با خشکی استان مورد توجه قرار گرفت. بدین ترتیب آستانه فرسایش بادی انواع ذرات خاک، شامل لای، رس، ماسه ریز و ماسه درشت، به‌طور جداگانه محاسبه و احتمال رخداد فرسایش در شرایط خشک و مرطوب مورد بررسی قرار گرفت. بررسی­های انجام شده نشان داد که بیشترین سرعت باد و کمترین میزان ضریب تغییرپذیری باد و همچنین کمترین میزان بارش و ضریب تغییرات آن در قسمت­های جنوب، جنوب­غرب و غرب استان رخ می‌دهد. از این رو در این قسمت­ها توان فرسایش و احتمال رخداد آن برای هر چهار ذره به ترتیب در قسمت­های جنوب، جنوب­غرب و غرب استان بیشتر از نواحی دیگر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Probability of wind erodibility in Khuzestan province

چکیده [English]

In many parts of the world, wind has a main and powerful role in displacing soil particles and eroding the earth surface. Khuzestan province is among the regions in Iran where the wind is a powerful factor of soil erosion and transportation. In the current study, in order to evaluate the erodibility and transportation of soil by wind in Khoozestan province under dry conditions, the data were obtained from 58 stations during the period 1987-2010. Due to the effects of humidity and precipitation on soil erosion, wind thresholds were used for erosion of different particles, e.g. silt, clay, and sand, during non-rainy days. The findings, illustrated in maps, indicate that most of the wind erodibility has happened in the southern, southwestern, and western parts of the province where the wind speed is high, its variability is low, and precipitation is low.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wind erosion
  • Wind power
  • Khuzestan
  • Conditional probability