استفاده از تکنیک AHP در محیط GIS برای مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی (مطالعه موردی: شهر سمنان)

شناسنامه علمی شماره

چکیده

هدف اصلی مکان‌یابی خدمات شهری، جلوگیری از اتلاف هزینه‌ها از یک سو و اطمینان از کارآیی خدمات شهری در تقابل با کل سیستم شهر از سوی دیگر است. از خدمات عمومی مهم در شهرها، خدمات امدادرسانی آتش‌نشانی است. آنچه در کیفیت عملکرد و خدمت‌رسانی این خدمات در سطح شهرها نقش عمده‌ای دارد، موقعیت و چیدمان این خدمات و تأثیرپذیری آنها از شرایط ترافیکی است. تعیین مکان مناسب برای ایجاد ایستگاه‌های آتش‌نشانی جدید و یا در صورت نیاز انتقال مکانی ایستگاه‌های فعلی موجود برای بهبود کیفیت عملکرد و خدمت‌رسانی، یکی از وظایف مهم مدیران شهری است که باید در چارچوبی سیستماتیک صورت گیرد. در حال حاضر با توجه به جمعیّت و وسعت فعلی محدوده مورد مطالعه شهر سمنان، فقط 4 ایستگاه آتش‌نشانی در سطح شهر و حریم آن به مساحت حدود 16000 هکتار در حال خدمت‌رسانی هستند که بر اساس استانداردها این تعداد پاسخگو نبوده و نیاز به ایستگاه‌های آتش‌نشانی جدید در مکان‌های مناسب مطابق با معیارهای مکان‌یابی احساس می‌شود. لذا در این تحقیق برای تعیین مکان‌های مناسب برای احداث ایستگاه‌های آتش‌نشانی در محدوده مورد مطالعه شهر سمنان، پس از تعریف مدل، معیارهای مؤثر در مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی مشخص و اطلاعات مورد نیاز آماده‌سازی گردید. در مرحله بعد، از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات مکانی استفاده و مکان‌های مناسب برای احداث ایستگاه آتش‌نشانی تعیین گردید. نتایج پژوهش مشخص نمود که استفاده از تکنیک AHP برای مکان‌یابی بهینه ایستگاه‌های آتش‌نشانی بسیار مفید است و حتی این مدل را می‌توان در موارد امدادرسانی دیگر نیز به کار برد. استفاده از این تکنیک مشخص نمود که حداقل 4 ایستگاه آتش‌نشانی جدید برای تحت پوشش قرار دادن شهر سمنان مورد نیاز است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using AHP techniques in GIS for fire station site selection: A case study of Semnan

چکیده [English]

To avoid wasting money and to ensure the efficiency of the entire system of a city are the two main objectives of site selection for urban public services. One of the important public services in cities is fire rescue services. Commonly, the quality and performance of these services are influenced by the position and distribution of fire stations and traffic conditions. So, selecting a suitable location for new fire stations or transferring an existing station is necessary for improving quality and performance. It should be performed in a systematic framework.
Now, there are only four active fire stations in Semnan. The number of stations, with regard to the population and the area of the city and the attention to be paid to standards, is not enough. So, we need new stations according to site selection parameters. In this study, to determine appropriate locations for fire stations within the city, we define a conceptual model, specify criteria and prepare necessary information for site selection. Then, we use AHP, a multi-criteria decision making model, and geographic information systems to find new locations for fire stations. The results show that AHP is suitable for optimum site selection of fire stations. This model can be used for other emergency site selections. Also, using this model shows that, in Semnan, we need four new fire stations in suitable locations.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Site selection
  • Fire station
  • Semnan
  • AHP
  • GIS